Runianka Japońska

©

©Pachysandra terminalis

Opis

Rodzina: Buxaceae – bukszpanowate

Runianka to zimozielona i wolno rosnąca krzewinka o słabo zdrewniałych podstawach pędów. W glebie rozgałęziające się kłącze z którego węzłów wyrastają pozbawione owłosienia pędy. Ścielą się one po ziemi i tylko końcówki podnoszą się do góry. Liście na szczytach pędów są ustawione skrętolegle, o kształcie odwrotnie jajowatym, długości do 10 cm. Są błyszczące nieco skórzaste, a szczyt liścia nierównomiernie i grubo ząbkowany.

 Na szczycie każdego pędu kwiatostan złożony z niepozornych jasnych kwiatków. Ponieważ jest to roślina jednopienna, ale rozdzielnopłciowa

 kwiatki żeńskie są zgrupowane w dolnej części kwiatostanu, a męskie w górnej części. Kwiatki są delikatnie, słodko pachnące.

 W naszym klimacie dość rzadko zawiązują się białe, mięsiste, wielkości grochu owoce.

 W środku pojedyncze nasiono w postaci pestki.

W obrocie handlowym znajdują się praktycznie tylko dwie odmiany.

‚Variegata’ – o jasno obrzeżonych liściach

‚Green Carpet’ – liście całkowicie zielone, ale ma bardzo krótkie pędy.

Występowanie

Cieniste miejsca w Japonii i półwyspie Sachalin.

Wysokość

Przeciętna wysokość to około 30 cm.

Termin kwitnienia

Najczęściej jest to pierwsza roślina kwitnąca i w zależności od przebiegu aury zaczyna kwitnąć pod koniec kwietnia. Okres kwitnienia około 1 miesiąca.

Kolor kwiatu

Biały lub lekko różowy.

Stanowisko

Preferuje półcień lub tzw jasny cień. Stanowisko w pełnym słońcu nie będzie tym co runianka lubi choć przetrwa. Jednak my sobie wówczas dokładamy pracy. Utrzymanie wilgotnej gleby w takim wypadku będzie wymagało codziennego podlewania, a i to liście bardzo zjaśnieją. Jeśli już mamy takie stanowisko tylko to wybierzmy odmianę z jasnymi brzegami, która wymaga więcej światła.

Wymagania i pielęgnacja

Ponieważ jest to roślina leśna więc wymaga gleb o znacznej ilości próchnicy, przepuszczalnych, o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego. Przygotowując glebę pod runiankę należy bardzo dokładnie oczyścić ją z traw i chwastów rozłogowych np. podagrycznika. Później będzie to bardzo trudne. Nawet na stanowiskach o większej ilości cienia rośliny nowo posadzone wymagają podlewania by utrzymać ziemię zawsze wilgotną. Później zniesie ona znaczną nawet suszę.

Kto ma mało miejsca, a chce mieć niewiele pracy, przed posadzeniem wkopać około 30 cm obrzeżenie. Tak głęboko rozłogi runianki nie sięgają i będziemy mieć ją zawsze w miejscu. W zależności kiedy sadzimy to zawsze na wiosnę przycinamy szczyty pędów. Z oczek jakie znajdują się w kątach pozostawionych liści wyrosną nowe pędy powodując zagęszczenie rośliny. Gdyby tak się zdarzyło, że nie trafiliśmy z miejscem nie ma problemu zniesie spokojnie przesadzanie. Gdyby zdążyła się już nieco rozrosnąć można ją podzielić i posadzić co około 20 cm. Jeśli uda nam się kupić nieco rozrośniętą doniczkę z runianką to już w tej fazie można pomyśleć o podziale. Oszczędni potrafią uzyskać nawet kilka sadzonek.

Na marginesie. Jako posiadaczka psa mogę powiedzieć że dywanik runianki znosi z godnością bieganie po nim mojego czworonoga.

I jeszcze jedna uwaga. Nie sadźcie runianki pod koronami drzew płytko się korzeniących takich jak np. brzoza, jesion, sosna, świerk. Będzie ostra konkurencja o wodę i z racji wielkości zawsze wygra ją drzewo.

Mrozoodporność

W zasadzie jest całkowicie mrozoodporna.

 Tylko w przypadku bardzo ostrych i bezśnieżnych zim mogą na liściach wystąpić uszkodzenia mrozowe.

Rozmnażanie

Najprościej odciąć szpadlem fragment kępki i posadzić w nowym miejscu. Mniej prostą, ale dającą większy efekt jest pobranie sadzonek zielnych. Tu jednak trzeba przynajmniej 2 węzły zakopać do ziemi.

Choroby i szkodniki

Istnieje tylko jedna choroba która może narobić szkód. Jest nią zaraza runianki wywołana przez specyficzne grzyby. Atakuje przede wszystkim rośliny pozostające w cieniu i często zawilgocone.

 (proszę kliknąć zdjęcia będą większe) Początek to niewielkie brązowawe plamy na liściach mające jednak swoją charakterystyczną cechę. Proszę przyglądnąć się zdjęciom i dostrzec koncentryczne okręgi na tych plamach.

 Plamy te rozrastają się atakując cały liść i pędy.

 Koniec jest taki, że w zwartym dywaniku pojawiają się dziury po wypadniętych roślinach.

Mogło by się wydawać, że jak choroba grzybowa to wystarczy opryskać. Niby tak, ale proszę wziąć pod uwagę płożący się charakter pędów runianki i jej niewielką wysokość. By chorobę grzybową zlikwidować trzeba opryskać nie tylko wierzch liści ale i spód, a jak tam się dostać trzymając w ręce opryskiwacz? Nawet małe powierzchnie są bardzo trudne do opryskania, a co dopiero większe dywaniki. Jedynym sposobem zapobiegawczym jest nie sadzenie rośliny w miejscach o znikomym ruchu powietrza i podlewaniu roślin tylko rano by do wieczora zdążyły obeschnąć.

Szkodniki występują przede wszystkim na roślinach uprawianych w pojemnikach. I tu możemy spodziewać się wszędobylskiego mączlika oraz tarcznika.

Zastosowanie

Runianka najlepiej sprawdza się w roli zielonego dywanu, jej kobierce mogą zastępować trawnik gdzie ze względu na brak dostatecznej ilości światła słonecznego nie możemy zasiać trawy. Pod wysokimi drzewami można sadzić, ale tylko pod tymi które mają głęboki system korzeniowy nie konkurujący z runianką o wodę. Można wykorzystać ją jako roślinę stabilizującą wszelkie ocienione zbocza i skarpy. Przy większych ogrodach w cieniu można tworzyć rabaty do spółki z funkiami, pragnią syberyjską czy ułudką wiosenną, Także i innymi roślinami cieniolubnymi. Ja podałam tylko przykład. Runiankę z powodzeniem można uprawiać we wszelkiego typu pojemnikach.

Uwagi

Łacińska nazwa rodzajowa ”Pachysandra” jest połączeniem dwóch greckich słów, a mianowicie ‚pachys’ (gruby) i ‚Andros’ (mężczyzna). Chodzi oczywiście o „grube pręciki”, jakie istnieją w kwiatach męskich. Nazwa gatunkowa ”terminalis” odnosi się do szczytowego umiejscowienia kwiatostanów.

Do Europy przywieziono runiankę dopiero w połowie XIX wieku. Nie od razu zyskała popularność. Dopiero wyselekcjonowanie ciekawszych odmian wprowadziło roślinę na dobre do ogrodów.

Przypisy

---

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Owoce – http://www.ogrodnick.pl/opisy/pachysandra_terminalis_opis.htm

Zaraza runianki – http://www.missouribotanicalgarden.org/gardens-gardening/your-garden/help-for-the-home-gardener/advice-tips-resources/pests-and-problems/diseases/fungal-spots/volutella-blight.aspx

Kwiatki – http://www.plantsystematics.org/imgs/jdelaet/r/Buxaceae_Pachysandra_terminalis_22333.html

Nasiona – http://plants.usda.gov/java/largeImage?imageID=pate11_001_ahp.tif

Pachysandra terminalis – http://www.plantsystematics.org/imgs/jdelaet/r/Buxaceae_Pachysandra_terminalis_22334.html

Sadzonka – http://www.iglaki24.pl/