Aster gawędka

©

©Aster amellus

Opis

Rodzina: Asteraceae – astrowate

Bylina o sztywnej, czerwono nabiegłej i wzniesionej oraz silnie owłosionej łodydze wyrastająca z rozgałęzionego kłącza. Ma dwa rodzaje liści, odziomkowe i pędowe. Liście odziomkowe i dolne pędowe znacznie większe, łopatkowate, u których nasada zwęża się w ogonek. Również liście najczęściej gęsto owłosione. Liście pędowe w górnej części pędu węższe,w zarysie lancetowate, całobrzegie i siedzące, czyli pozbawione ogonka. W szczytowej partii łodygi na dość długich szypułkach wyrastających z kątów liści osadzone są koszyczki kwiatowe.

Cechą charakterystyczną są listki okrywy koszyczka. Ustawione są w 3 rzędach i w górnej swej części zawsze odchylone na zewnątrz.

 To co powszechnie uważa się za nasiona tak naprawdę jest owocem. Takie twory, u których nasiono nie daje się oddzielić od owocu w nauce nazywamy niełupkami. U astra są one wyposażone w puch jako narzędzie ułatwiające rozsiewanie przez wiatr.

Występowanie

U nas roślina rodzima choć zanikająca na stanowiskach naturalnych, dlatego już od 2004 roku została objęta ścisłą ochroną gatunkową. Oznacza to, że roślin rosnących naturalnie nie tylko nie wolno wykopywać lecz nie należy także zbierać nasion, które mają doprowadzić do odnowienia lub poszerzenia się danego stanowiska.

Wysokość

Maksymalnie do 80 cm.

Termin kwitnienia

Jak większość astrów jest to roślina jesienna i kwitnienie zaczyna około połowy sierpnia, kwitnąc do przymrozków.

Kolor kwiatu

U gatunku kwiaty języczkowate są niebieskie z delikatnym fioletowym odcieniem, natomiast kwiatki rurkowate są żółte. W uprawie gatunek jest jednak sporadycznie, w znaczącej większości są to wyhodowane przez człowieka odmiany. Przy czym znacząca większość z nich to odmiany mieszańcowe nigdzie nie rejestrowane. Nie dziwmy się zatem różnicom nie tylko w kolorze czy odcieniu kwiatków, ale np. wysokości czy kolorze łodygi.

Stanowisko

Najobficiej roślina kwitnie na stanowisku słonecznym.

Wymagania i pielęgnacja

Jest to roślina gleb przepuszczalnych i o wysokim odczynie czyli zasobna w wapń. Ponieważ rośnie na łąkach i przyleśnych polanach więc na glebach zawierających spore ilości próchnicy. Takie gleby nigdy nie są ubogie. Zatem nie jest prawdą, że będzie na każdych glebach. Oczywiście mówimy o roślinie która jest gęsta, o kształtnym wyglądzie i obficie kwitnącej. Jeśli posadzimy ją na glebach będących mocno poniżej optimum to musimy się liczyć, że uzyskamy chabazia, a nie cieszący oko krzaczek szczególnie późnym latem i jesienią. Mimo, że roślina rozrasta się dość wolno to jednak z racji zagęszczania się kępy i wyraźnego spadku obfitości kwitnienia co 4-5 lat należy ją wykopać podzielić i ponownie posadzić. Jeśli mamy zamiar sadzić także w tym samym miejscu ziemię ogrodową trzeba wymieszać pół na pół z kompostem, w celu uniknięcie zjawiska które nazywa się zmęczeniem ziemi. Objawi się ono słabszym kwitnieniem już w drugim roku po przesadzeniu.

Mrozoodporność

Na terenie całego kraju roślina mrozoodporna.

Rozmnażanie

Nie nastręcza trudności. Najczęściej dokonuje się podziału rozrośniętych kęp. Można też wiosną rozmnażać przez sadzonki wierzchołkowe. Rozmnażanie przez nasiona w większości przypadków jest bezcelowe bo poza gatunkiem(a nie wiemy czy jego właśnie mamy) siewki nie powtórzą cech rośliny matecznej.

Choroby i szkodniki

Roślina jest podatna na mączniaka prawdziwego.

Zastosowanie

Poza jesienną ozdobą rabat astra można wykorzystywać na kwiat cięty.

Uwagi

W powszechnej uprawie od 16 wieku. Natomiast pierwsze wzmianki pisane dotyczące tej rośliny pochodzą z”Georgik Vergil”, dzieła Wergiliusza, .a ten jak wiadomo żył między 70 a 19 rokiem przed naszą erą.

 

Nazwa rodzajowa ”Aster” pochodzi od starogreckiego słowa ἀστήρ (astér), co znaczy „gwiazda”. Nawiązuje ona do gwiaździstego kształtu koszyczka  kwiatowego. Określenie gatunkowe”amellus” pochodzi z pierwszego wiersza 4 księgi „Georgik” Wergiliusza, ale są to tylko przypuszczenia.

 

Przypisy


Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Nasiona – http://gaia.cxr.no/index.php?site=default/570/637/1357/839/702/727

Po przekwitnięciu – http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aster_amellus_003.JPG

Aster amellus – http://www.srgc.org.uk/forum/index.php?topic=5964.msg166684#msg166684

Listki okrywy koszyczka – http://luirig.altervista.org/schedeit/ae/aster_amellus.htm