Papaver | Kwiaty ogrodowe

Mak retycki

4 listopada, 2012 — zojalitwin

©Papaver rhaeticum

Opis

Rodzina: Papaveraceae – makowate

Aczkolwiek obie nazwy są poprawne, to w nauce za właściwą przyjmuje się nazwę Papaver alpinum subsp. rhaeticum.

Niewielka wysokogórska roślinka o silnym, rozgałęzionym korzeniu.

Z liści wyrastających nad luźne kamienie tworzy niskie darnie. Są one pierzastosieczne, sinozielone i wyłącznie odziomkowe. Z pomiędzy nich wyrastają bezlistne pędy kwiatowe. Cała roślina jest gęsto owłosiona. Jak u wszystkich maków na szczycie pędu jest pojedynczy kwiat do 3 cm średnicy. Nie mają one nektaru, ale produkują dużo pyłku więc są chętnie odwiedzane przez owady. Po zapyleniu pojawia się nieco wydłużona, mała makówka.

Występowanie

Siedliskiem rośliny są luźne osypiska kamieni zwane piargami, lub płytkie górskie łąki. Z reguły jest to podłoże wapienne choć spotyka się roślinę na granicie. Występuje tylko w środkowych i południowych Alpach. W każdym państwie jest rośliną chronioną. U nas pojedyncze egzemplarze stwierdzono w wysokich Tatrach.

Wysokość

Od 5 do 20 cm.

Termin kwitnienia

Jak to u makowatych. Pojedyncze kwiaty kwitną krótko, ale stale pojawiają się nowe pąki od końca czerwca do początku sierpnia.

Kolor kwiatu

Statystycznie żółte lecz pojawiają się wyjątki o lekko pomarańczowych kwiatach.

Stanowisko

Ciepłe i słoneczne.

Wymagania i pielęgnacja

Jest rośliną krótkowieczną i żyje przeciętnie 2-3 lata. Należy zawsze mieć młode rośliny na zastąpienie tych, które wiosną już nie wzeszły. Można pozwolić na samosiew lecz nasze zimowe warunki są różne niż na wysokościach i wiele nasion woda wciśnie tak głęboko, że nie zdołają wykiełkować. Należy zawsze mieć rezerwę nasion.

Ziemię pod rośliny warto wymieszać z gruzem wapiennym, a jeśli gleby mamy obojętne w odczynie wystarczy zwykły żwir. Roślina źle toleruje przesychanie gleby. Warto ją ściółkować by chronić przed nadmiernym nagrzewaniem się i szybką utratą wody. Gdyby ktoś chciał polemizować, mówiąc że luźne osypiska nie zatrzymują wody i tam musi być sucho, to proponuję przy najbliższym pobycie w górach znaleźć takie porośnięte osypisko i odrzucić kamienie. Na pewno znajdzie pod nimi chłodną i wilgotną warstwę ziemi. Korzenie poprzez te kamienie przerastają właśnie do tej ziemi.

Mrozoodporność

Praktycznie bezproblemowa. Jak przy wszystkich roślinach wysokogórskich problemem jest nadmiar zimowej wody. Każdy sposób ochrony przed nią jest dobry.

Rozmnażanie

Wyłącznie przez wysiew nasion. Nasion nie przykrywamy ziemią tylko dociskamy do podłoża. Przez 2 tygodnie przetrzymujemy w temperaturze 20- 23 ⁰C. Jeśli nie skiełkują przenosimy do lodówki w temperaturę od 0 do 4 ⁰C na okres do 3 miesięcy. Potem wracamy do poprzedniej temperatury. Można nie bawić się i od razu po wysiewie poddać nasiona stratyfikacji.

Przesadzać można tylko młode samosiejki. Starsze rośliny mają tak duży i mocny korzeń, że źle znoszą przesadzanie.

Choroby i szkodniki

Nie sadźmy na miejscach gdzie wcześniej wystąpiła fytoftoroza. Roślina dość wrażliwa na tę przypadłość.

Zastosowanie

Z uwagi na wzrost i pochodzenie to roślina przede wszystkim na skalniak. Dla posiadaczy bardziej kwaśnych gleb do rozważenia uprawa w pojemnikach dołowanych w gruncie.

Uwagi

Łacińska nazwa rodzaju ”Papaver” jest przejętą od rzymian nazwą dla maku. Dokładnie oznacza tyle co ziarenko. Dla ciekawości powiem, że nazwa gatunkowa dla maku lekarskiego(P. somniferum) gdzie łacińskie słowa ‚somnus’ = sen i ‚ferre’ przynieść. Rzecz odnosi się do narkotycznych właściwości opium pozyskiwanego z tego gatunku maku. Nazwa gatunkowa naszego gatunku ” rhaeticum” pochodzi od nazwy rzymskiej prowincji Rhaetia, która obejmowała prowncje alpejskie na południe od Dunaju.