Krzyżownica gorzka

17 kwietnia, 2014 — zojalitwin

©

Polygala amara

Opis

Rodzina: Polygalaceae

Niska roślina o wrzecionowatym korzeniu z licznymi bocznymi korzonkami. Nad ziemią krótkie pędy z gęsto osadzonymi liśćmi dając wrażenie rozetek. Następnie pojawia się ulistniony i najczęściej nierozgałęziony pęd kwiatowy. Liście w różyczkach o jajowatym kształcie są na ogół dwa razy większe niż lancetowate liście pędowe. Na szczycie pędu kwiatostan w postaci grona. Na początku kwiatki ułożone są bardzo ściśle, później pęd przyrasta i odległość między kwiatkami się zwiększa. Owocem jest oskrzydlona, a przez to sercowatego kształtu torebka. Nasiona elipsoidalne, z długimi włoskami.

W naszych górach występuje podgatunek zwany Polygala amara subsp. brachyptera. Jedną z cech są nieco mniejsze kwiatki.

Występowanie

Zasięg światowy gatunku pokazuje mapka. U nas gatunek występuje na Wyżynie Małopolskiej, a w górach wspomniany podgatunek. Siedliskiem są dzikie tereny trawiaste, natomiast górski podgatunek zasiedla szczeliny skalne, halne pastwiska i drobne tereny porośnięte trawą. Występuje głównie na podłożu wapiennym.

Wysokość

Między 10 a 25 cm.

Termin kwitnienia

Najczęściej zaczyna kwitnąć po połowie maja i kwitnie około miesiąca.

Kolor kwiatu

Ciemnoniebieski z białym grzebykiem.

Stanowisko

By otrzymać możliwie najniższą roślinę sadzimy tak by miała minimum 10 godzin pełnego słońca, najlepiej rannego. Przy mniejszej ilości światła pędy się wyciągają i stają się cienkie, przez co mogą się pokładać.

Wymagania i pielęgnacja

Gatunek preferuje umiarkowanie żyzną i w miarę wilgotną glebę. Nieco lepiej znosi suszę górski podgatunek. Podłoże powinno zawierać sporo wapnia i być dobrze przepuszczalne. Ponieważ z wiekiem tworzy małe darnie dobrze jest usunąć z gleby wszystkie uciążliwe chwasty kłączowe typu perz czy podagrycznik. Poza tym roślina nie stawia większych wymagań.

Mrozoodporność

Bezpieczna strefa mrozoodporności to USDA 6a z temperaturami do -23,3 ⁰C. Przy okrywie śnieżnej nie przemarznie także na naszym biegunie zimna.

Rozmnażanie

Najlepiej byłoby wysiać jesienią i siewy zabezpieczyć przed nadmiarem wody. W pomieszczeniach wysiewamy zimą z uwzględnieniem stratyfikacji nasion.

Późną wiosną można pobrać sadzonki z niekwitnących pędów.

Choroby i szkodniki

Brak sprawdzonych danych.

Zastosowanie

Roślina na skalniak, na obrzeża rabat, do uprawy w pojemnikach na zimę dołowanych w gruncie lub przetrzymywanych w zimnych garażach itp. W tym ostatnim przypadku podczas okresów ciepłej i słonecznej pogody warto ziemię podlać kilkoma kroplami wody.

Uwagi

Łacińska nazwa rodzaju ”Polygala” pochodzi od dwóch greckich słów, ‚polys’ = dużo i ‚gala’ = mleko. Uważano kiedyś, że krowy wypasane na łąkach gdzie jest dużo ‘Polygala vulgaris’ dają znacznie więcej mleka.

Nazwa gatunku ”amara” tłumaczy się w botanicznej łacinie jako gorzki. Przyczyną jest gorzki smak ziela rośliny.

A
A
A
Przypisy