Dąbrówka rozłogowa

©

©Ajuga reptans

Opis

Rodzina: Lamiaceae – jasnotowate

 Pod ziemią bardzo rozgałęziony system korzeniowy choć niebyt długi system korzeniowy.

 Nad ziemię wyrasta gęsta kępka liści odziomkowych. Są one jajowatego kształtu osadzone na długich ogonkach i standardowo zimozielone. Z tej kępki liści wyrasta nierozgałęziony, zielony lub czerwonawo nabiegły pęd kwiatostanowy o kanciastym przekroju. W swej dolnej części jest ulistniony. Liście mniejsze, naprzeciwległe i krótkoogonkowe. Ponad nimi kłosowatego kształtu kwiatostan  Pojedyncze kwiatki zebrane w niby okółki przedzielone są podsadkami kwiatowymi w postaci drobnych liści. W rzeczywistości kwiaty wyrastają z kątów tych podsadek. Mają budowę dwuwargową z dolną wargą większą, wywiniętą, podzieloną na 3 klapki. Kwiaty zaopatrzone są w 2 pylniki i czterokomorową zalążnię z długą szyjką i dwudzielnym znamieniem słupka. U podstawy zalążni znajdują się miodniki. To one przyciągają owady, które przepychając się przez wąską rurkę kwiatów zbierają pyłek i przenoszą na inne kwiaty.

  Owocem jest jajowata pomarszczona rozłupka. Nasiona wyposażone w tzw. ciałko mrówcze są namiętnie zbierane i już objedzone z tego przysmaku wyrzucane na mrówczy śmietnik. W ten sposób roślina bywa roznoszona po całym lesie.

 Dąbrówka jest rośliną dość ekspansywną z uwagi na wytwarzanie licznych naziemnych rozłogów. Każdy widział rozłogi truskawki, a u dąbrówki wygląda to podobnie.

Ogrodnicy wyhodowali bardzo dużą liczbę odmian, różniących się kolorem liści i kwiatków, a czasem specyficznym połyskiem liści. Wymienione niżej odmiany to tylko te najstarsze, a co za tym idzie najłatwiej dostępne wymienione w porządku alfabetycznym.

‚Alba’ – odmiana o białych kwiatach.

‚Atropurpurea’ – odmiana częściowo zimozielona, o purpurowych liściach i wydłużonych, niebieskich kwiatostanach.

‚Braunherz’ – liście eliptyczne o brązowo-purpurowej barwie.

‚Burgundy Glow’ – odmiana o liściach biało-purpurowych.

‚Cameleon’ – odmiana o ciemnozielonych liściach z czerwonymi i żółtymi przebarwieniami.

‚Multicolor’ – wysokość 10–15 cm, kwiaty ciemnoniebieskie, liście z przebarwieniami.

‚Tricolor’ – odmiana o liściach brązowo-purpurowych z żółtymi przebarwieniami.

‚Variegata’ – wysokość 5–10 cm, kwiaty niebieskie.

Występowanie

Roślina rodzima. Jej zasięg występowania jest rozległy, bo obejmuje całą Europę, północną część Afryki i zachodnią część Azji.

Wysokość

Wysokość kępki liście rzadko przekracza 10 cm. Pęd kwiatostanowy dorasta do 25 cm w tym co najmniej 15 cm to sam kwiatostan.

Termin kwitnienia

Gatunek kwitnie pod koniec maja i w czerwcu. Później kwitną kwiatostany wyrosłe na rozłogach. Zakończenie kwitnienia przypada na sierpień. Odmiany mogą kwitnąć w nieco różniących się między sobą terminach.

Kolor kwiatu

U gatunku niebieski z lekką nutką fioletu. U odmian od białego przez różowy po wszystkie odcienie niebieskiego i niebiesko-fioletowego.

Stanowisko

Jak bardzo stanowisko powinno być widne decydować będzie wybarwienie liści. Wiadomo, iż barwne liście potrzebują więcej światła. Przy czym więcej światła niekoniecznie musi oznaczać więcej słońca. Oczywiście roślina potrzebuje słońca, ale jego operacja powinna zakończyć się najpóźniej do godzimy 10-tej, a wieczorne słońce od godziny 17-tej. Można posadzić dąbrówkę na mniej korzystnym stanowisku, ale gleba musi wówczas być bardziej wilgotna inaczej roślina będzie łatwo wypadać.

Wymagania i pielęgnacja

Jest rośliną rosnącą w widnych lasach. Gleby leśne są zawsze przepuszczalne, o dużej zawartości próchnicy, co przekłada się na zasobność tych gleb i ich wilgotność. Jeśli uda nam się zapewnić roślinie podobne gleby to praktycznie nasza obsługa będzie się ograniczała do usuwania niechcianych rozłogów i przekwitłych kwiatostanów. Przy mniej korzystnych warunkach na nasze barki spadnie zapewnienie roślinom wystarczającej ilości wody i składników pokarmowych. Szczególnie posiadacze odmian o barwnych liściach powinni pomyśleć o przynajmniej dwukrotnym dokarmieniu roślin nawozami zawierającymi podwyższoną dawkę potasu. Może to być nawóz do pomidorów, lub do wszelkich roślin długo kwitnących takich jak pelargonia czy surfinia.

Mrozoodporność

Roślina zimotrwała na terenie naszego kraju. Jedynie w bezśnieżne zimy liście bywają uszkadzane przez mróz.

Rozmnażanie

Nie nastręcza żadnych trudności. Wystarczy odciąć ukorzeniony rozłóg, a później go wykopać. Oczywiście można także rozmnażać przez wysiew nasion. Pamiętajmy jednak własne nasiona zebrane z roślin odmianowych nie powtórzą nam cech roślin macierzystych.

Choroby i szkodniki

Na glebach cięższych i w miejscach mało przewiewnych rośliny mogą wypadać porażone zgnilizną podstawy pędów. Na terenie naszego kraju choroba ta szybciej pojawi się na południu niż na północy niemniej nie ma jeszcze masowego zasięgu. Znacznie większym problemem jest mączniak prawdziwy. Przy coraz większym uodparnianiu się patogena na środki ochrony roślin jego zwalczanie jest często bardzo kłopotliwe bo trzeba zastosować co najmniej 2-3 opryski i to różnymi środkami.

Ze szkodników uciążliwa może być tylko mszyca. Jej zwalczanie jest utrudnione przez gęstość liści i trudność opryskania ich dolnej strony, a na tej właśnie stronie żerują mszyce.

Zastosowanie

Poza rolą czysto dekoracyjną może pełnić rolę rośliny okrywowej. Gęsty dywan liści nie dopuści do skiełkowania nasion chwastów czy traw, a na skarpach chroni je przed erozją. Jest także doskonałą rośliną miododajną. Kto nie ma ogrodu może z powodzeniem uprawiać ją jako roślinę pojemnikową.

Przypisy

---

Wykorzystano zdjęcia z następujących stron:

Ajuga reptans  – http://www.angelasbellaflora.com/bellablog/

Nasiona – http://plants.findthedata.org/q/323/3496/When-does-Common-Bugle-Ajuga-reptans-plant-bloom